2-9-2020 - Gezond binnenklimaat
De scholen zijn inmiddels weer begonnen.
De regels, zoals deze per 1 juli van kracht zijn, zijn nogmaals bevestigd.
Wel wordt er extra aandacht gevraagd voor ventilatie.
Termen als 'gezond binnenklimaat' worden dan ook veelvuldig gebezigd.
Dat laatste is niet verwonderlijk: met het aanstaande najaar in aantocht zal de noodzaak voor goede ventilatie flink gaan toenemen. Ramen zullen vaker 'als vanzelf' sluiten, waardoor de CO2-waarden weer de pan uit zullen rijzen in de vaak te volle lokalen.
Dit is een optimaal recept voor allerlei onwenselijke effecten, niet in de laatste plaats de ongewilde overdracht van micro-organismen en virussen. (een virus is geen organisme).
Voor de duidelijkheid: bij X-tra is de ventilatie meer dan uitstekend geregeld.
Wij beschikken over een zeer uniek (… er zijn er maar een paar van in Nederland), maar evenzo effectief CO2-gestuurd ventilatiesysteem dat permanent verse buitenlucht inblaast, zodanig dat je dit niet merkt door tocht o.i.d. (dit laatste is namelijk de reden dat in het najaar de ramen dicht gaan).
Stijgt het CO2-gehalte in de ruimte waar de leerlingen zich bevinden boven acceptabele grenzen (v.a. 800 ppm*), dan gaat de inblaasmotor harder draaien, met een maximaal toerental bij 1500 ppm. Dit laatste wordt echter nooit gehaald, daarvoor werkt het systeem gewoon te goed 😊.
* ppm = parts per million, oftewel delen per miljoen is een maat voor concentratie. bron Wikipedia.
Toelichting gezond binnenklimaat
Wat betekent dat dan 'gezond binnenklimaat'?
De mate van 'gezond' binnenklimaat kun je heel eenvoudig afmeten aan het CO2-gehalte in de lucht.
Reden is dat de te meten waarden een prima indicatie zijn voor allerlei andere factoren die betrekking hebben op de luchtsamenstelling in relatie tot de aanwezigheid van een hoeveelheid mensen in een ruimte.
In elke ruimte waar mensen samen zijn bevindt zich een hoger dan het basaal-niveau CO2, waarbij 'basaal' de normale waarde van de buitenlucht is.
Het huidige basale niveau in Ede, anno 2020 ligt ergens tussen 415 en 430 ppm, afhankelijk van luchtstromingen en tijd op de dag.
Door die andere crisis (de klimaatcrisis) is deze gemiddelde waarde, wereldwijd, elk jaar iets hoger, met als gevolg stijging van de gemiddelde temperatuur, … en alle verdere gevolgen van dien.
Dit onderwerp was al heel actueel vóór de pandemie, maar is dat natuurlijk nu nog veel meer. Er is veel te doen over CO2-uitstoot en stijgende gehaltes in de atmosfeer van onze planeet van dit broeikas-gas.
De meeste levende organismen op deze planeet produceren van nature CO2. Dit is het gevolg van hoe het metabolisme van een organisme werkt.
Bij mensen is CO2, naast de bijkomende uitstoot van vocht en warmte, een gevolg van verbranding in het lichaam. Het is zijn bij- of afvalproducten.
Veel mensen bij elkaar in een ruimte betekent dus automatisch veel CO2, vocht en ook extra lichaamswarmte. om die reden kan het in slecht geventileerde ruimtes bijzonder onprettig en warm/vochtig worden, zo sterk, dat me daardoor niet meer goed kan functioneren of zelfs onwel kan worden.
De huidige pandemie maakt dit onderwerp weer helemaal actueel.
Met eenvoudig uitademen produceren we allemaal deze bijproducten.
Eén ervan is dus vocht. Dat zit als damp gewoon in onze adem en is onder normale kamertemperatuur onzichtbaar. Let maar 'ns op als het buiten kouder wordt: je kan dan je 'adem' zien. Wat je dan eigenlijk ziet is het vocht in de adem, dat normaliter onzichtbaar in je uitademing zit. Zonder nou te technisch te worden, … dit heeft te maken met dampspanning (zoek maar op).
Tijdens praten komt er dus vocht vrij. Dat is heel normaal. Echter, er is meer aan de hand.
Doordat praten een complex van mondbewegingen inhoudt (een combinatie van beweging van lippen, tong, wangen, tanden, stembanden en snelheid van luchtuitstoot), komt er ook ander lichaamsvocht vrij, waaronder speeksel.
Hier komen de aerosolen vandaan, waar iedereen het dan nu overheeft. Aerosolen zijn heel kleine, meestal onzichtbare druppeltjes die meekomen met het praten. Afhankelijk van de intensiteit van dat 'praten', zijn deze druppeltjes klein of soms wat groter, en in extremer geval noemt men dat 'praten met consumptie' (een wat onfrisse uitdrukking, als je het mij vraagt!).
In die microdruppeltjes kunnen dus micro-organismen en virussen zitten. (Dat was ook al zo vóór deze pandemie). Samen met vocht en warmte is dit een ideale voedingsbodem dus!
Samenvattend
…is het wel duidelijk denk ik: een te volle ruimte (en dat is veel sneller dan men denkt) én een tekortschietende ventilatie geeft allerlei problemen: naast dat de concentratie sterk daalt, is het risico dat men ziek wordt ook vele malen groter.
Enfin, een langsverhaal kort: Al deze zaken bij elkaar zorgen er voor dat goed ventileren van heel groot belang is.
Effecten van een te hoog CO2-gehalte
De mens heeft zuurstof (O2) nodig voor verbranding. Deze verbranding vindt plaats in alle cellen van het lichaam.
Cruciaal voor het goed functioneren van het menselijk lichaam is de gezondheid en capaciteit van het brein. Het vergt daarom geen hogere wiskunde om te begrijpen dat een tekort aan zuurstof de werking van het brein behoorlijk kan beperken.
Waar CO2 is, kan geen O2 zijn. Minder O2 om in te ademen, betekent dan ook navenant een minder functionerend brein. Dit kan zelfs zo ver gaan dat men bewusteloos kan raken!
In een lokaal met bijvoorbeeld 25 a 30 leerlingen, zo is door ondergetekende empirisch vastgesteld, stijgen de CO2-niveaus, binnen een tijdsbestek van 5 a maximaal 10 minuten (!) naar een niveau van minstens 3 a 4 maal de veilige, door GGD vastgestelde waarden, die een 'gezond' binnenklimaat kenmerken.
Deze waarde is door de GGD vastgesteld op 1000 ppm.
Echter, over deze waarde zijn deskundigen het niet echt helemaal eens (waaronder ondergetekende). Om die reden wordt ook wel (internationaal) een veiligere marge van 800 ppm gehanteerd.
Bij deze waarden tot ± 800 ppm, kan de mens (lees: het brein) goed functioneren en zijn alle cognitieve functies zo optimaal mogelijk.
Er zijn vele onderzoeken hebben aangetoond dat deze vermogens (drastisch) dalen wanneer deze waarden stijgen.
Conclusie (summier)
De coronacrisis heeft dus dan mogelijk toch nog een ongevraagd positief effect:
misschien zal er nu hopelijk en eindelijk serieus aandacht gegeven worden aan de noodzaak van een gezond binnenklimaat in scholen, anders dan veroorzaakt door microbiologie?
Een (veel) te hoog CO2-gehalte is één van de belangrijke oorzaken van concentratieproblemen.
Verander dit naar gezonde niveaus en de leerprestaties zullen sterk verbeteren!
Bijkomend voordeel is nu dan ook dat we gelijk minder vaak ziek zullen zijn!
Aanvullend
een helder betoog, wat ik volledig kan onderschrijven is bijvoorbeeld dit artikel (NOS)
.